آموزش تکنیک نه گفتن به کودکان

آموزش تکنیک نه گفتن به کودکان

مهارت نه گفتن کودکان، از جمله مهارت های است که اکثر والدین نگران آن هستند. درست است که در ظاهر کودکی که بله و چشم زیاد استفاده می کند، و بیشتر اوقات با دیگران موافق است. به نظر دوست داشتنی باشد. اما والدین و معلمان کاملا میدانند که همین موضوع زمینه انواع سوء استفاده ها، تسلیم شدن ها و مورد ظلم قرار گرفتن ها را برای کودک آنها بوجود می آورد. پس اگر شما هم نگران آینده فرزندان این سرزمین هستید این مقاله آموزش نه گفتن کودکان را با دقت و حوصله بخوانید.

چرا کودکان نه نمی گویند؟

بیشتر والدین با خود فکر می‌کنند چرا کودکان ما در هنگام نیاز نمی‌توانند نه بگویند و به شدت نگران این موضوع هستند. طبق تحقیقات انجام شده ما متوجه شده ایم که این امر دلایل گوناگونی دارد که در ادامه آن را برای شما ذکر کرده ایم.

• ترس از دست دادن موقعیت خود
• ترس از کوچک و ناتوان دیده شدن
• میل به عدم رنجش و ناراحت کردن دیگران
• عدم اعتماد به نفس
• عدم عزت نفس
• ترس از تنبیه شدن به دلیل نه گفتن
• برای کودک خوب به نظر رسیدن
• فکر می‌کند با نه گفتن بی ادب شمرده می شوند
• آموزش غلط والدین و معلمان
• تنبیه شدن در هنگام نه گفتن
• تشویق شدن در زمان بله گفتن
• بد دانستن حاضر جوابی و نه گفتن

اهمیت آموزش مهارت نه گفتن به کودکان

کودکان ما باید بتوانند به خوبی یاد بگیرد که به در جای درست خود به خوبی بتوانند از حق خود دفاع کرده و نه بگویند. البته باید دقت کنیم که این مهارت بدین معنا نیست که کودک ما در هر شرایطی نه بگوید و به این موضوع عادت کند. چون آن زمان است که به بچه ای لجباز و حرف گوش نکن تبدیل می‌شود. اهمیت آموزش مهارت نه گفتن کودکان به این دلیل است که‌ آن را در مدارس یاد نمی گیرند.

در واقع این پدر و مادر هستند که باید برای داشتن فرزندی سلامت از نظر روحی و جسمی این مهارت را به صورت کاملا جدی به کودک خود آموزش دهند. دقت کنید که اگر کودک ما بتواند به راحتی در مقابل درخواست های غیرمنطقی و نادرست دیگران نه بگوید. در آینده و هنگام بزرگسالی هم به فردی تبدیل خواهد شد که اگر کسی از او خواسته ایی داشته باشد و آن در خواست با ارزش ها و توانایی او در تضاد باشد، به آسانی آن را رد می‌کند.

ضرر های عدم نه گفتن کودکان

ولی ما می‌بینیم که بیشتر والدین و معلمان در تمام مقاطع آموزشی از همان ابتدا ، به کودکان یاد می دهند، و تاکید می‌کنند. که برای بچه خوب و عالی بودن به نظر رسیدن لازم است که همیشه به حرف های بزرگتر خود گوش بدهند و آن را انجام دهند. و عادت کرده اند که هر موقع پاسخ بله بدهند، مورد تشویق و مهر و محبت قرار بگیرند. و هر زمان که نه گفتن به آنها بی اعتنایی شود. 

ولی باید دقت بسیار ‌کنید که این آموزش کاملا اشتباه است و می تواند آینده و آرامش کودکان شما را با خطر کاملا جدی و هولناکی مواجهه کند. و حتی آنها در انواع ارتباطات خود به فردی ضعیف و تحت سلطه دیگران تبدیل کند. و گمان می‌کنند که خودشان و نظراتشان هیچ اهمیت و ارزشی در این زندگی و دنیا ندارد. در نتیجه خود خواسته تمام حقوق انسانی خود را زیر پا می‌گذارند. اگر نمی خواهید که کودکتان قربانی زور گویی دیگران شود باید از همین امروز مهارت نه گفتن را به او آموزش دهید و این کار را از خانه خودتان شروع کنید.

فواید نه گفتن کودکان

مهارت نه گفتن کودکان به صورت کاملا به جا و درست، فایده های بسیار زیادی برای والدین و خودشان دارد‌. که ما چند نمونه از آنها را برای شما بیان کردیم.

1. مصون ماندن از خطرات گوناگون
2. رد پیشنهادات نابه جای دوستان و آشنایان مانند سیگار کشیدن
3. مظلوم واقع نشدن
4. افزایش اعتماد و عزت نفس
5. اهمیت به ارزش ها و باور های خودش
6. داشتن انواع ارتباطات موثر
7. مورد اهمیت و مشورت قرار گرفتن
8. افزایش احساس ارزشمندی

راه ها و تکنیک های تقویت مهارت نه گفتن به کودکان

1.متن داستان نه گفتن کودکانه

یکی از بهترین تکنیک ها برای آموزش این مهارت به کودکان، تعریف کردن داستانی مانند داستان فاطمه کوچولو است.(فاطمه دختر کوچولویی بود که همیشه بعد از کلاس های مهد کودکش منتظر مامانش می موند تا بیاد دنبالش و با هم برگردن خونه. یک روزی از روز ها یه تاکسی جلوی فاطمه رو گرفت و گفت: خانم کوچولو، خسته شدی این قدر ایستادی بیا من می رسونمت.فاطمه گفت، نه ممنون من منتظرم. و یه سمت دیگه نگاه کرد.
چون خیلی خوب می دونست که نباید بدون مامان و باباش سوار تاکسی بشه. تاکسی رفت.

اما بعد از چند لحظه یه خاله ی خیلی خوشگل و مهربون، با ماشینش پیش فاطمه ایستاد و گفت: من دوست مامانت هستم. اون نمیتونه بیاد برای همین منو فرستاده تا تو رو ببرم پیشش. ولی فاطمه گفت، نه مامانم قبلش بهم نگفته پس من با شما نمیام. اما اون خانم هی اصرار می‌کرد. و می‌گفت قراره برات کلی خوراکی و عروسک بخرم و به مامانت هم زنگ می زنیم ببینیم اونم چیزی میخواد یا نه. ولی باز گفت نه و داد زد و معلمش رو صدا کرد. چون یادش بود خانم معلم می گفت هر وقت احساس خطر کردین داد بزنید. تا بقیه متوجه تو شما بشن و بهتون کمک کنن.

خانم غریبه وقتی داد فاطمه رو شنید سریع از اونجا رفت. و چند لحظه بعدش مامانش اومد. وقتی فاطمه برای مامانش تعریف کرد که چی شده بود. مامان بهش گفت که به اون افتخار میکنه که این قدر دختر بزرگ و باهوشیه. و دیگه اصلا دور نمیاد دنبالش. حالا دیگه فاطمه کوچولو خیلی خوب میدونه که باید به غریبه ها نه بگه تا بتونه از خودش مراقبت کنه و کسی نتونه اذیتش کنه.)

2.ترانه  و شعر کودکانه مهارت نه گفتن

یکی از جالب ترین تکنیک های آموزش مهارت نه گفتن به کودکان ابتدایی و پیش دبستانی، ساختن یا پیدا کردن شعر یا ترانه در رابطه با این موضوع است. چون کودکان ما در هر سن و شرایطی که باشند. عاشق سرودن شعر و شادی و بازی هستند. پس می‌توانید با این تمرین عالی و نشاط بخش، کودک خود را هم سرگرم کنید و هم این مهارت ویژه را به او آموزش دهید. حتی می‌توانید برای ساختن آن ترانه و شعر از فرزند خود و دوستانش هم کمک بگیرید. و آن را به صورت گروهی اجرا کنید.

3.بازی مهارت نه گفتن

وقتی ‌که حرف از ارتباط و آموزش کودکان به میان می آید. دیگر تدریس و یاد دادن معمولی و مرسوم کاربرد خاصی ندارد. چون به سرعت و شدت کودکان را خسته و بی حوصله می‌کند. و همین عوامل موجب می‌شوند که آن طور که باید نتوانند از آن مطالب استفاده کنند. به همین دليل شما می‌توانید برای یاد دادن مهارت از بازی استفاده کنید. به طور مثال خود شما در نقش فردی غریبه هستید با پیشنهاد های وسوسه انگیز از جمله خوراکی و اسباب بازی هایی که کودک به شدت آنها را دوست دارد. و سعی می‌کنید او را گول بزنید که با شما همراهی کند.

این تکنیک را آن قدر با بازی های متنوع تکرار کنید تا فرزند شما کاملا به نه گفتن درست و به جا مسلط شود. و بداند که دقیقا کجا و در چه شرایطی باید نه بگوید.

4. نقاشی مهارت نه گفتن

یکی دیگر از شیوه ها و تکنیک های آموزش مهارت نه گفتن به کودکان، این است که با نقاشی کشیدن آنها را وادار به تفکر و اظهار نظر در این مورد کنید. به همین منظور می‌توانید از او بخواهید که تصویری را بکشد که در آن فردی غریبه از شما چیزی می‌خواهد. و شما به او نه می‌گویید. و در ادامه از او بپرسید که داستان نقاشی چیست؟ مگر آن غریبه چه در خواستی داشت که تو نه گفتی؟ چه موقع های لازمه که نه بگیم؟ و به این صورت این مهارت را به آنها آموزش دهید.

5.از خانه شروع کنید

این مهارت از جمله مواردی است که در جامعه و مدرسه به کودکان و فرزندان ما آموزش داده نمی‌شود. پس شروع آموزش آن از خانه و در خانواده از اهمیت بسیار بالایی برخورد دار است.

6. با هم صحبت کنید

برای تقویت مهارت نه گفتن کودکان، سعی کنید که با فرزند خود به درستی صحبت کنید. و بگویید که او فردی ارزشمند است. و لازم است که هر گاه صحبت و یا حرفی را شنید که آن را دوست نداشت. مخالفت کند. و هیچ کس هم او را به خاطر این نظر منفی تنبیه نمی‌کند. البته باید این مهارت به درستی یاد داده شود. که کودک آن را با لجبازی و نه گفتن در همه حال اشتباه نگیرد. و شرایط مختلف را بررسی کنید و خود را جای افراد بگذارید تا این نه گفتن تکرار و تمرین شود.

7. به موقع نه بگویید

فرزندان ما بیشتر از آن که به صحبت های ما گوش دهند. به ‌کار های ما توجه می‌کنند.

پس لازم است که برای آموزش این مهارت  خودتان بتوانید به درستی و در موقعیت های مناسب در حضور فرزندتان، نه بگویید. تا متوجه شود که این نه گفتن، امری است که به شدت در کیفیت روابط موثر است. و نیازی ضروری است.

8. زیاده روی نکنید

یادتان باشد که افراط و تفریط کردن در هر موضوع و کاری، نتیجه کاملا عکس می‌گذارد. پس خواهشا دقت کنید که به بهانه آموزش این مهارت نه گفتن به کودکان خود، با تمام خواسته و نیاز های آنها مخالفت نکنید. چون در این صورت به او تلقین می‌شود که هیچ اهمیت و ارزشی برای شما ندارد.

9.حرفتان را هرگز عوض نکنید

به هیچ وجه، در هنگام نه گفتن به فرزند خود، به دلایل متنوع مانند: جیغ کشیدن یا گریه کردن، تهدید کردن به انجام کاری، توسط کودک، حرف و نه خود را تغییر ندهید. که گمان کند می‌تواند در هر جایگاهی با استفاده از این شگرد ها مخالفت دیگران را تغییر دهد.

10.مستبدانه حرف نزنید

لازم است که بدانیم بهترین شیوه فرزند پروری، شیوه مقتدرانه است. که در عین صمیمی بودن با فرزند، قوانینی هم برای او وضع می‌شود. اما اگر سعی کنیم که به صورت مستبدانه صحبت کنیم. و حرف فقط حرف خودمان باشد. در این صورت ممکن است ‌که کودک ما در ظاهر بله بگوید. اما در عمل برعکس می‌شود. و همان طور که خودش دوست دارد عمل می‌کند. یا اگر به حرف شما گوش کرد فقط از روی ترسش است.

11.آموزش دهید کجا نه بگوید و به نظرات منفی کودک خود احترام  بگذارید

خیلی مهم است که والدین و معلمان به درستی و دقیق به کودکان بگویند که در چه مواقعی باید نه بگویند. و در چه مواردی بله بگویند بهتر است. و لازم است که اگر در شرایطی به صورت‌ کاملا به جا و درست نه گفت. شما به او و نظرش احترام بگذارید.به این صورت هم آموزش داده شده و هم او را به فردی مستقل تبدیل می کنیم. که قدرت تصمیم گیری دارد. و یاد بدهید که این نه گفتن شما به هیچ کس آسیبی نمی رساند. و اگر کسی از شما ناراحت شد باید به آرامی برای او توضیح دهید که این کار یا حرف را دوست ندارید و دلیل آن را بگویید.

12.اعتماد و عزت نفس او را تقویت کنید

جالب است که بدانید یکی از دلایلی که کودکان ما قدرت نه گفتن را ندارند. کمبود اعتماد و عزت نفس در آنها است. که موجب می‌شود خود و توانایی های خود را قبول نداشته باشند. و ارزشمند ندادند. پس حتما لازم است که این مهارت ها را در کوک خود با ستایش و تعریف به جا از عملکرد و رفتار و شخصیت او تقویت کنید.

13. برخورد صحیح با اشتباهات کودک

اگر کودک شما اشتباهی کرد. باید به صورت درست و محترمانه با او برخورد شود. نه به گونه ای که از شما و رفتارتان وحشت داشته باشد. چون در این صورت حتی در مواقع لازم برای نه گفتن هم از ترس شما این کار را انجام نمی‌دهد.

14.تکنیک های دیگر برای تقویت مهارت نه گفتن کودکان

گاهی اوقات پیش می آید که فرزند ما از شدت علاقه به فردی، دوست ندارد به او نه بگوید و او را ناراحت کند. در این شرایط می‌توانیم به او بگوییم از تکنیک های جایگزین استفاده کند. یعنی در کمال خونسردی با استفاده از…

1. جملات کارآمد، مثل شما که منطقی و باهوش هستید به نظرتون این کار درسته؟
2. سوال پرسیدن، خودت بودی چه جوابی می دادی؟
3. از طنز و شوخی استفاده کردن
4. پیشنهاد کاری دیگری را بدهید، حالا من نمی تونم این کار رو بکنم اما می تونیم به جاش…..

نمایشگاه بذر گل و گیاه زینتی - خانه بذر (khanehbazr.ir)