درباره ویروس جدید اسهال استفراغ و راه درمان

ویروس گوارشی بیماری است که موجب بروز مشکلات گوارشی، اسهال و استفراغ می‌شود و علائم آزاردهنده‌ای را برای فرد ایجاد می‌کند. برخی علائم این بیماری را شبیه به کرونا می‌دانند و برخی دیگر معتقد هستند که این ویروس شباهت زیادی به آنفولانزای معده دارد. اما باید بدانید که ویروس گوارشی یک بیماری متفاوت است که علائم آن با آنفولانزای معده متفاوت است و شدت کمتری نسبت به کرونا دارد. 

اسهال و استفراغ ویروسی یا گاستروانتریت ویروسی (Viral Gastroenteritis) پدیده‌ای است که در تابستان‌ها بیشتر شایع می‌شود. بنابراین یک بیماری عفونی ناشناس به حساب نمی‌آید. اما پزشکان به تازگی نوعی جدید از اسهال استفراغ ویروسی را گزارش داده‌اند که علاوه بر کودکان، دانشجویان، به ویژه ساکنان خوابگاه‌های دانشجویی به آن مبتلا شده‌اند.

شیوع اسهال و استفراغ ویروسی در ایران 1403

در اول خرداد ماه 1401، مسمومیت تعدادی از دانشجویان در چندین دانشگاه کشور به دلیل شیوع یک بیماری تأیید شد. در همان زمان، محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار، در گفت‌وگوی خود اعلام کرد که موارد اسهال ویروسی به‌صورت طغیانی در برخی مناطق کشور مشاهده می‌شود. شیوع این بیماری نسبت به سال گذشته افزایش 7.2 برابری داشته است؛ به‌طوری‌که در 2 ماه گذشته حدود 30 هزار مورد اسهال در کشور به ثبت رسیده که این عدد احتمالاً 65 درصد از کل اسهال‌های کشور را در بر می‌گیرد.

با توجه به نگرانی‌ها از خطر شیوع بیشتر این بیماری، متخصصان پیش‌بینی می‌کنند که از خرداد ماه سال 1403 وضعیت به‌مراتب بحرانی‌تر خواهد شد. در این راستا، اقدامات پیشگیرانه و اطلاع‌رسانی به خانواده‌ها برای کاهش خطر گسترش بیماری از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی افزود: عمده موارد بیماری ناشی از مصرف آب‌های غیربهداشتی و لوله کشی نشده و میوه‌هایی که ضدعفونی نشده‌اند می‌باشد. توصیه های بهداشتی به جهت جلوگیری از مبتلا شدن به این ویروس، رعایت بهداشت فردی در هنگام مسافرت و صرف غذا در بیرون از منزل، مخصوصاً شستن دست‌ها و رعایت ضدعفونی کامل میوه‌ها و سبزیجات است.

وی یادآور شد: با توجه به آنچه که تاکنون شاهد آن هستیم، احتمالا تابستان سختی را در رابطه با بیماری‌های اسهالی در پیش داشته باشیم. از ابتدای سال 1401 تا خرداد، 1692 مورد بیماری در کشور در رابطه با مسمویت غذایی به ثبت رسیده که همه آنها ناشی از مصرف مواد غذایی خوب نگهداری نشده بوده است.

حال که در مرداد 1403 هستیم و پزشکان و مسئولان بهداشتی کشور بار دیگر از شیوع اسهال و استفراغ ویروسی جدید خبر می‌دهند که نگرانی‌های را ایجاد کرده است. این ویروس، روتاویروس نامیده می‌شود و علی‌رغم اینکه برخی آن را جدید تصور می‌کنند، در واقع چندین سال است که در کشور شیوع داشته و در فصول خاصی از سال به ویژه زمستان و بهار خود را نشان می‌دهد.

به گفته متخصصین مجله سلامت کیوان، در واکنش به وضعیت فعلی در خرداد ماه 1403، این ویروس به طور عمده در کودکان زیر 5 سال و نوجوانان مشاهده شده است و تعداد زیادی از موارد ابتلا در این گروه سنی ثبت گردیده است. متخصصین تأکید کردند که این موضوع یک مسأله جدید نیست و همواره در طول سال‌های گذشته وجود داشته همچنین به اهمیت واکسیناسیون در مقابله با این ویروس اشاره کرده‌اند.

ویژگی‌های ظاهری روتاویروس و علائم آن به صورت متداول شامل اسهال شدید، استفراغ و دردهای شکمی است که می‌تواند سلامت کودکان را به چالش بکشد. بنابراین، پیشگیری و آموزش خانواده‌ها در مورد علائم و اهمیت واکسیناسیون از جمله اقدامات حیاتی در این زمینه محسوب می‌شود. مسئولان بهداشت عمومی نیز به والدین توصیه می‌کنند که در صورت مشاهده علائم مشکوک در فرزندان، به مراکز درمانی مراجعه کنند تا از عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.

علائم ویروس گوارشی چیست؟

ویروس گوارشی جدید که برخی آن را با نام نوروویروس می‌شناسند، یک بیماری عفونی است که علائم آن به صورت ناگهانی بروز می‌کند. معمولا علائم و نشانه‌های این بیماری 12 تا 48 ساعت بعد از مواجه شده با ویروس آغاز می‌شود و از 1 تا 3 روز طول می‌کشد.

 در برخی از افراد ممکن است علائم بیماری پس از چندین هفته از بین برود و بهبودی فرد بیشتر طول بکشد. بسیاری از افراد نیز این بیماری بدون هیچ علامت خاصی به بیماری مبتلا می‌شود. در این شرابط فرد تنها ناقل بیماری خواهد بود. در ادامه می‌توانید با رایج‌ترین علائم ویروس گوارشی آشنا شوید.

• حالت تهوع
• استفراغ
• درد یا گرفتگی معده
• اسهال آبکی یا شل
• احساس ضعف و بی‌حالی
• تب با درجه پایین
• سردرد
• درد عضلانی

ویروس گوارشی جدید چطور منتقل می‌شود؟

ویروس گوارشی جدید به راحتی از طریق ذرات ویروسی ازجمله بزاق، استفراغ و مدفوع از فردی به فرد دیگر منتقل می‌شوند. استفاده از ظرف غذا و نوشیدنی آلوده به ویروس می‌تواند به راحتی شما را بیمار کند. از طرف دیگر تماس با سطوح آلوده نیز می‌تواند در انتقال عفونت موثر باشد.

راه های انتقال اسهال استفراغ ویروسی

به گفته پزشکان، متاسفانه این ویروس سرایت پذیری بالایی دارد و می‌توانند افراد زیادی را درگیر کنند. راه انتقال آن از طریق تماس فرد به فرد، مدفوع و استفراغ فرد آلوده، اشیاء آلوده به ویروس و استفاده از غذای آلوده، می‌باشد. افراد بیمار باید از تماس با افراد دیگر به خصوص گروه‌های آسیب پذیر مانند سالمندان، کودکان یا افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند خودداری نمایند. لازم به ذکر است انتقال این بیماری همانند ویروس کرونا، صرفاً از طریق تنفس صورت نخواهد گرفت و همه‌گیری بیماری اسهال استفراغ مانند آن نخواهد بود.

درمان ویروس گوارشی جدید

در اکثر مواقع برای درمان ویروس گوارشی نیاز به هیچ‌گونه داروی خاصی نیست و فرد با انجام مراقبت‌های لازم و به‌کارگیری روش‌های خانگی بهبود پیدا می‌کند. 

مایعات بنوشید

اسهال و استفراغ موجب کم آبی بدن می‌شود. از طرف دیگر زمانی که فرد بیمار است، میل کمتری به غذا خوردن دارد. نوشیدن آب و مایعات سالم به بدن شما کمک می‌کند تا هیدراته بمانید. از طرف دیگر نوشیدن مایعات در دفع ویروس از بدن نیز موثر است. در طول بیماری مراقب علائم کم آبی باشید. به‌طور مرتب رنگ ادرار را بررسی کنید. زرد بودن رنگ ادرار نشانه کم آبی بدن است. درصورتی که کم آبی شدید باشد، ممکن است نیاز به استفاده از سرم برای هیدراته شدن بدن باشد.

استراحت کنید

در زمان بیماری بدن شما باید تمام انرژی خود را صرف مبارزه با ویروس کند. زمانی که استراحت می‌کند، بدن انرژی بیشتری برای مقابله با بیماری دارد و طول بیماری شما کوتاه‌تر خواهد شد. سعی کنید در روزهای ابتدایی بیماری حتما در رختخواب بمانید و به خوبی استراحت کنید.

از غذاهایی که هضم راحتی دارند استفاده کنید

معمولا اکثر بیماران مبتلا به ویروس گوارشی در روز اول اشتهایی به غذا خوردن ندارند. اگر حالت تهوع شما کمی بهبود پیدا کرده است، این نشانه بهبود بیماری است. در این شرایط بهتر است از غذاهایی استفاده کنید که هضم آن برای سیستم گوارش راحت‌تر است. غذاهایی مثل موز، برنج، سس سیب و  نان تست گزینه خوبی برای شما هستند. برای افزایش انرژی بدن می‌توانید یک آبگوشت تهیه کنید و کمی از آب آن را بخورید.

از پروبیوتیک‌ها استفاده کنید

مصرف پروبیوتیک‌ها با تجویز پزشک یکی دیگر از روش‌های درمان ویروس گوارشی است. برای رفع علائم اسهال می‌توانید از لبنیات کم‌چرب پروبیوتیک استفاده کنید و یا با مصرف مکمل‌های پروبیوتیک به رفع اسهال کمک کنید.

از مسکن استفاده کنید

در صورتی که تب یا سردرد دارید، می‌توانید برای رفع  آن از مسکن استفاده کنید. استفاده از مسکن‌هایی مثل استامینوفن بهترین درمان برای کاهش تب و سردرد است. به خاطر داشته باشید که در صورت تب شدید باید از پزشک متخصص کمک بگیرید.

روش‌های پیشگیری از ویروس گوارشی جدید

برای پیشگیری از ویروس گوارشی قبل از هر چیزی باید بهداشت فردی را رعایت کنید. شستشوی دست‌ها با آب و صابون به مدت حداقل 20 ثانیه یک روش موثر برای جلوگیری از ویروس گوارشی است. اگر فرد بیماری در خانه یا محیط اطراف شما وجود دارد، حتما سطوح را با مواد ضدعفونی‌کننده پاک کنید و قبل از ورود به محیط منزل لباس‌هایتان را به‌طور کامل عوض کنید.

به منظور جلوگیری از انتشار ویروس بهتر است تا 2 روز بعد از پایان علائم ویروس گوارشی در خانه بمانید و از تماس با سایر افراد اجتناب کنید. در ادامه می‌توانید با روش‌های موثر برای پیشگیری از ویروس گوارشی آشنا شوید.

• شستن مرتب دست‌ها
• شستشوی صحیح میوه و سبزیجات
• ضدعفونی کردن سطوح
• پختن غذاها به‌طور کامل
• عوض کردن لباس‌های آلوده بعد از ورود به منزل

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائمی مثل اسهال، خستگی و بی‌حالی را تجربه می‌کنید و این علائم بعد از 2 تا 3 روز بهبود پیدا نکرد، باید هر چه سریع‌تر از یک پزشک متخصص برای درمان کمک بگیرید. وجود خون در مدفوع و همچنین تب بالا نیز از نشانه‌هایی هستند که باید در صورت مشاهده به سرعت به پزشک اطلاع دهید.

روش های پیشگیری از ویروس جدید اسهال

نوروویروس یکی از ویروس‌های بسیار مسری است که توانایی چسبیدن به سطوح مختلف را دارد و می‌تواند به سرعت افراد زیادی را مبتلا کند. این ویروس به‌طور عمده از طریق مواد غذایی آلوده و نیز تماس با سطوح آلوده منتقل می‌شود. بنابراین، رعایت بهداشت فردی و اقدامات پیشگیرانه برای کاهش خطر ابتلا از اهمیت بالایی برخوردار است.

یکی از نکات کلیدی در این زمینه، رعایت بهداشت دست‌هاست. افراد باید به‌طور مداوم و به‌خصوص پس از استفاده از سرویس‌های بهداشتی، دست‌های خود را با آب و صابون به‌خوبی بشویند. همچنین، هنگام تهیه غذا یا قبل از صرف غذا نیز این اقدام اهمیت ویژه‌ای دارد.

علاوه بر این، میوه‌ها و سبزیجات باید قبل از مصرف به‌طور کامل شسته و ضدعفونی شوند. استفاده از آب زلال و مواد ضدعفونی کننده مناسب می‌تواند به کاهش خطر آلودگی کمک کند. همچنین، بهتر است از مصرف غذاهای تهیه‌شده در رستوران‌ها و مکان‌های عمومی در زمان‌هایی که شیوع نوروویروس بالا است، خودداری کنید.

در صورت ابتلا به بیماری ناشی از نوروویروس، بسیار مهم است که افراد به منظور جلوگیری از انتشار ویروس و حفظ سلامتی دیگران، در خانه بمانند. توصیه می‌شود که افراد مبتلا تا حداقل دو روز پس از بهبود علائم نیز از رفتن به مکان‌های عمومی خودداری کنند. رعایت این نکات به‌طور مؤثر به کنترل شیوع نوروویروس و حفظ سلامت عموم کمک می‌کند.