راز درمان استرس در کودکان

 

وجود استرس در کودکان می تواند برای سلامت روحی و جسمی آنان بسیار زیان آور باشد، دقت والدین در این اساس به کودکان بسیار حائز اهمیت هست. والدین میتوانند برای درمان استرس در کودکان از پیشنهاد‌هاي زیر کمک بگیرند:

 

با کودک حرف بزنید
وقتی احساس می کنید کودکتان با مشکلی رو‌به‌روست، با او حرف بزنید. سعی کنید احساس ناخوشایند وی را به زبان بیاورید و درباره آن صحبت کنید. مثلا بگویید: «به‌نظر میاد هنوز از اتفاقی که توی زمینِ بازی افتاده ناراحتی عزیزم.» نباید کودک را متهم کنید. به هیچ وجه نگویید: «هنوز ناراحتی؟ حالا مگه چی شده!» کودک را مقصر ندانید. با او همدردی کنید و نشان بدهید که به کودک خود دقت می کنید و میخواهید درباره مشکلش اکثر بدانید.

 

به حرف‌هاي کودکتان گوش بدهید
از کودک خود بپرسید که مشکلش چیست؟ به‌دقت به صحبت‌هایش گوش بدهید و علاقه، حوصله و دقت به‌خرج بدهید. از قضاوت کردن، مقصر دانستن و نصیحت کردن کودکتان بپرهیزید. تنها کاری که باید بکنید این هست که به حرف‌ها و احساسات کودکتان گوش بدهید. سعی کنید با پرسیدن سوالات گوناگون، تمام قضیه را بفهمید. مثلا در خلال صحبت‌هایش از او بپرسید: «خب، بعدش چی شد؟» و سؤالاتی از این قبیل. برای حل مشکلات فرزندتان وقت بگذارید.

 

احساسات خود را بروز بدهید
نسبت به مشکلی که کودکتان تجربه میکند، واکنش نشان بدهید، مثلا میتوانید بگویید: «می‌‌دونم که چقدر برات سخت و ناراحت‌کننده بوده عزیزم» یا به او بگویید حق دارد از این که دوستانش وی را به بازی راه نداده‌اند، ناراحت باشد و این حرکت آن ها بی‌انصافی بوده هست.

 

این جملات نشان می دهد که احساس کودک را می‌فهمید و به او دقت دارید. ابراز احساسات باعث می شود که کودک حمایت شما را درک کند. این نکته خصوصا زمانی که کودکان دچار استرس میباشند، بسیار مهم هست.

 

احساس کودک را با کلمات بیان کنید
تعداد زیادی از کودکان خردسال، نمی توانند احساساتشان را با کلمات بیان کنند. اگر کودک شما عصبانی یا ناامید و ناراحت هست، از این واژه‌ها در وصف حال او بهره گیری کنید تا او هم این واژگان را یاد بگیرد. بیان احساسات در قالب کلمات، موجب میشود کودک حالات احساسی خود را بشناسد و انها را درک کند. کودکانی که می توانند احساسات خود را در قالب کلمات ابراز کنند، دیرتر عصبانی میشوند و برای ابراز عصبانیت و ناراحتی خود از واژه‌ها کمک میگیرند.

 

مشکل را بزرگ نکنید
گاهی اوقات، فقط صحبت کردن و گوش دادن به مشکلات، به رفع ترس و اضطراب کودک کمک می کند. در این مواقع «حرف زدن» تنها چیزی هست که برای حل مشکل لازم هست. بعد از آن سعی کنید حس بهتری داشته باشید و مشکل را بیش از حد بزرگ نکنید.

 

عامل استرس را محدود کنید
اگر موقعیت‌هاي ویژه‌اي باعث ایجاد استرس شده‌اند، در صورت امکان سعی کنید آن موقعیت‌ها را محدود کنید. مثلا اگر کلاس‌هاي فوق برنامه یا فعالیت‌هاي بعد از مدرسه‌ کودکتان چندان هست و فشار انها باعث استرس در او می شود، میتوانید این فعالیت‌ها را محدود کنید تا فرزندتان زمان و انرژی بیشتری در اختیار داشته باشد.

 

حامی و همراه کودکتان باشید
گاهی کودکان دوست ندارند درباره مسائل و مشکلاتشان صحبت کنند، در این‌گونه مواقع طوری رفتار کنید که او مطمئن باشد هر بار که میلِ به حرف زدن پیدا کند، شما از او حمایت خواهید کرد. زمانی که کودکان مایل به صحبت کردن نیستند، به حمایت نیاز دارند و انتظار دارند که والدین‌شان آن ها را تنها نگذارند.

 

پس اگر میبینید که کودکتان استرس دارد، سرحال نیست یا روز بدی داشته هست و درباره آن حرف نمی زند، برنامه‌اي ترتیب بدهید و در کنارش باشید. با هم قدم بزنید، فیلم مشاهده نمایید، کیک و شیرینی بپزید یا بازی‌هاي خوشحال و ساده انجام بدهید. حضور شما تاثیر فوق‌العاده‌اي روی او دارد و باور کنید احساس خوشایندی را در هردوی شما به‌وجود می‌آورد

 

صبور باشید
مشاهده ناراحتی و استرسِ کودک، همۀ وقت} برای پدرها و مادرها ناخوشایند هست، اما برای حل مشکل باید مقاومت و تلاش کنید. سعی کنید مهارت حل مسئله را در کودک خود تقویت و وی را طوری تربیت کنید که بتواند در فراز و نشیب‌هاي زندگی، واکنش‌هاي درستی داشته باشد.

 

هر وقت لازم بود کودک را آرام کنید و وی را به تلاش برای رفع مشکل تشویق کنید. به جای این که خودتان بارِ تمام مشکلات و مسائل کودک را به دوش بکشید، آهسته و پیوسته وی را در مسیر رشد و حل مسئله قرار بدهید.والدین نمیتوانند تمام مشکلاتی راکه فرزندشان با انها مواجه میشود رفع کنند، اما با تربیت و آموزش درست و به‌کارگیری تکنیک هاي حل مساله، می توانند مدیریت استرس را به کودکان خود بیاموزند.

 

در ادامه نکات و پیشنهادهای کاربردی دیگری درباره استرس کودکان ارائه شده هست: در منزل فضایی آرام، امن و قابل‌اعتماد ایجاد کنید؛ روال و رفتارهای روزمره در منزل می توانند آرامش‌بخش باشند، مثلا وقتی همه ي اعضای خانواده با هم فیلم تماشا می کنند یا شام می خورند،

 

استرس در کودکان کاهش می‌یابد؛ کودکان از رفتارهای شما الگو میگیرند، پس سعی کنید استرس خودتان را درست مدیریت کنید و الگوی خوبی باشید. درباره برنامه‌هاي تلویزیونی، گزینش‌ها و بازی‌هاي کودکتان وسواس به‌خرج بدهید و حواستان باشد که او چه میبیند و چه می‌خوانَد.

 

اخبار یا برنامه‌هاي خشونت‌آمیز و برخی از بازی‌ها باعث ایجاد استرس در کودکان میشوند؛ در مورد تغییرات احتمالی در خانواده با کودک خود صحبت کنید، مثلا وی را از نقل مکان، تغییر شغل‌تان و … باخبر کنید؛ مهارت گوش دادن را یاد بگیرید. بدون نکوهش و نقد به حرف کودک گوش بدهید و سعی نکنید سریعا اقدامی برای حل مشکل از خود نشان بدهید.

 

در عوض به کودک کمک کنید تا دریابد چه چیزی وی را ناراحت کرده هست و راه‌حل چیست؛ به کودک خود کمک کنید تا به ارزش‌هایش واقف بشود. تنبیه کودکان اثرات نامطلوبی به‌دنبال دارد، به جای آن به تشویق کودکان خود بپردازید و به انها محبت کنید.

 

کودک را به انجام فعالیت‌هایي که می تواند در انها پیروز شود، تشویق کنید؛ فرصت‌ِ گزینه کردن، مدیریت و نظارت برخی از امور زندگی را برای کودکتان فراهم کنید. کودک شما هرچه اکثر احساس بازرسی بر شرایط را داشته باشد، در مواجهه با مشکلات و استرس‌ها بهتر عمل خواهد کرد؛

 

کودک را به انجام ورزش و فعالیت‌هاي بدنی تشویق کنید؛ سعی کنید استرس و مشکلات حل‌نشده‌ کودک را تشخیص بدهید؛ اگر علائم استرس در کودکان از بین نرود یا کاهش پیدا نکند، باید با مشاور و متخصص صحبت کنید.