پاسخ: همین سؤال از ائمه(ع) پرسیده شده است. آنها در مواضع مختلف نکات متعددی را بیان فرمودهاند. از مجموع آیات و روایات به دست میآید ائمه(ع) میدانستند که شب قدر کدام یک از شبها است، لیکن به دلایل مختلف از تعیین آن به شکل دقیق خودداری کرده اند.
از جمله از روایات استفاده میشود که:

۱- به لحاظ لزوم کسب آمادگی بیشتر به جای مشخص کردن یک شب، آن را در هالهای از ابهام بین یکی از سه شب قرار دادند که در هر سه شب به احتمال این که هر یک از آنها شب قدر است انسان خدا را عبادت کند و با شب زندهداری آن شبها بیشتر از برکات و رحمت الهی برخوردار شود و آمادگی بیشتری برای ارتباط با خدا پیدا کند. در روایت آمده است: «این قدر تنبلی نکنید، (عبادت در) دو سه شب بسیار راحت است. به جای این که دقیقاً دنبال شب قدر باشید به دنبال همت بیشتر باشید که در این دو سه شب بیشتر فیض ببرید».(۱)

۲- به لحاظ این که یکی از شبها شب قدر است و آن دو شب دیگر گرچه شب قدر نیست اما برخی از مقدمات شب قدر در آنها صورت میگیرد، از ائمه علیهم السلام روایت شده است که در شب نوزدهم ماه رمضان کارها، اندازهگیری و تقدیر میشود و در شب بیست و یکم و بیست و سوم امضای نهایی میشود.(۲)

۳- به لحاظ عظمت این شب، تعمدا آن را در هالهای از تردید و ابهام قرار دادند تا راهیان کوی دوست بدانند برای دستیابی به این گوهر پر بها باید زحمات بیشتری را متحمل شوند و به آسانی نمیتوانند به آن دست یابند.

۴- در شبهای مختلف قرار داده شد تا اگر احیاناً کسی موفق به درک یک شب نشد، نا امید از رحمت خدا نشود و آن را در شبهای بعد تدارک کند، یا این که اگر به دلیل مسافرت یا بیماری یا هر علت دیگر موفق به شب زندهداری در شبی خاص نشود، ناامید نشده و در دو شب دیگر بتواند ثواب عظیم شب زندهداری را دریابد.

پی نوشتها:
۱. سید ابن طاووس، اقبال الاعمال، تهران، دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۶۴ه.ش، ص ۱۹۴.
۲. سید محمد حسین طباطبائی، المیزان، قم، دفتر انتشارات جامعه مدرسین، ۱۴۱۷ ه.ق، ج ۲۰، ص ۳۳۳.

منبع:

مدیریت محترم سایت یک نت